ထိပ္ဆုံးက ျမန္မာ

ဗြီအုိေအ သတင္းေထာက္ Lisa Schlein

အဖိႏွိပ္ဆုံး စာရင္းမွာ ျမန္မာ ထိပ္တန္းက ပါရွိ

By Lisa Schlein's Report in Burmese
ဗုဒၶဟူး, 01 ဇြန္ 2011

ကမၻာတ၀န္း အဖိႏွိပ္ဆုံး တုိင္းျပည္ေတြထဲ ျမန္မာႏုိင္ငံလည္း အပါအ၀င္ ျဖစ္တယ္လို႔ ႏုိင္ငံတကာက လြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေနေတြကုိ ေစာင့္ၾကည့္ အကဲခတ္ေနတဲ့ Freedom House အဖဲြ႕က ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ က်ဳးလြန္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံနဲ႔ ေဒသေပါင္း ၁၇ ခုထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိပါ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားတဲ့ အစီရင္ခံစာ တေစာင္ ထုတ္ျပန္ရာမွာ Freedom House အဖဲြ႕က ေဖာ္ျပလုိက္တာပါ။ ဒီအေၾကာင္း အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ရာ ဂ်ီနီဗာၿမိဳ႕ကေန ဗြီအုိေအ သတင္းေထာက္ လီဆာ ရွလုိင္း (Lisa Schlein) သတင္းေပးပုိ႔ထားတာကုိ ကုိေအာင္လြင္ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ လူမႈအခြင့္အေရး လြတ္လပ္ခြင့္ မရွိဆုံး ႏုိင္ငံေတြအျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ အီေကြတာဂီနီ၊ အီရစ္ထရီးယား၊ လစ္ဗ်ား၊ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ဆူဒန္တုိ႔ကုိ စာရင္းထဲမွာ ထည့္သြင္းထားတာပါ။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္သူေတြအျဖစ္ ဒီတုိင္းျပည္ေတြဟာ ႏွစ္တုိင္းလုိလုိ ထပ္တလဲလဲ ျပန္ပါလာေနတယ္လုိ႔လည္း အစီရင္ခံစာက ေထာက္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာဆုိရင္ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ကစလုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္အထိ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ လူမႈလြတ္လပ္ခြင့္ မရွိဆုံး အဆင့္မွာ သတ္မွတ္ခံထားရတာပါ။

ဆီးရီးယား၊ ဆုိမာလီယာ၊ တာ့ခ္မင္နစၥတန္၊ လစ္ဗ်ား၊ က်ဴးဘားနဲ႔ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယား တုိ႔လုိ ႏုိင္ငံေတြဟာဆုိရင္ ကမၻာေပၚမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ စနစ္တက်နဲ႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ခ်ဳိးေဖာက္ေနတဲ့ တုိင္းျပည္ေတြ အျဖစ္လည္း Freedom House က ေျပာပါတယ္။ ဒီတုိင္းျပည္ေတြက ရွက္စရာေကာင္းတဲ့ အေျခအေနေတြကုိ မီးေမာင္းထုိးျပဖုိ႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီက ပုိၿပီး တက္တက္ႂကြႂကြ ႀကိဳးပမ္းလာေနတဲ့ အတြက္ကုိေတာ့ အားရမိတဲ့အေၾကာင္း အဖဲြ႕ရဲ႕ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးျဖစ္သူ ေပၚလာ ရွရီဖာ (Paula Schriefer) က ေျပာပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ လအနည္းငယ္ အတြင္းမွာပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ လစ္ဗ်ား၊ ဆီးရီးယား၊ ဆုိမာလီယာ၊ ဆူဒန္နဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယား တုိ႔အေပၚ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီက ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ဖုိ႔ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း အထူး ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ အာ႐ုံစုိက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာေတြ ရွိခဲ့တယ္လုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အဖဲြ႕ရဲ႕ စာရင္းထဲမွာ ထည့္သြင္းထားတဲ့ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကုိ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီက ကုိင္တြယ္ဖုိ႔ လက္တြန္႔ေနတာကေတာ့ စိတ္မေကာင္းစရာ ျဖစ္ရတယ္လုိ႔လည္း Freedom House ရဲ႕ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ရွရီဖာက ေျပာခဲ့တာပါ။

“ဒီႏုိင္ငံမွာ ဆုိးဆုိးရြားရြား ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနေပမဲ့လည္း အရင္က ရွိခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္မွာေရာ၊ အခု လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီမွာေရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တရပ္ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ခ်မွတ္တာမ်ဳိး၊ အထူး အစည္းအေ၀းတရပ္ က်င္းပတာမ်ဳိးလုိ ပစ္မွတ္ထား ကုိင္တြယ္တာမ်ဳိး မရွိဖူးပါဘူး။ ဖလြန္ေဂါင္း (Falun Gong) လုိ အဖဲြ႕မ်ဳိးေတြ၊ ၀ီဂါေတြ၊ တိဘက္ေတြလုိ လူမ်ဳိးစုေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္မႈေတြဟာ အၿမဲလုိ ႀကံဳေနရတဲ့ ကိစၥပါ။”

အာဖရိက ၇ ႏုိင္ငံဟာလည္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ အဆုိးရြားဆုံး တုိင္းျပည္စာရင္းမွာ ပါ၀င္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆူဒန္ႏုိင္ငံ ေျမာက္ပုိင္းဇာတိသားျဖစ္ၿပီး အခုအခါ ယူဂန္ဒါႏုိင္ငံမွာ ခုိလႈံေနထုိင္သူ တရားမွ်တမႈနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သုေတသနဌာနရဲ႕ အာဖရိကေရးရာ အမႈေဆာင္ ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ေအာ့စ္မန္ ဟူမုိင္ဒါ (Osman Hummaida) ကေတာ့ သူ႔တုိင္းျပည္ဟာ ထိပ္တန္းစာရင္း၀င္အျဖစ္ ဆက္လက္ရွိေနတဲ့အတြက္ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ရေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ တူနီးရွားနဲ႔ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံေတြက အုံႂကြ လႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ ေနာက္ဆက္တဲြ တု႔ံျပန္ခ်က္အေနနဲ႔ အစုိးရက ဖိႏွိပ္ တင္းက်ပ္မႈေတြကုိ ပုိၿပီးေတာ့ေတာင္ ေဆာင္ရြက္လာေနတယ္လုိ႔လည္း သူက ေျပာခဲ့တာပါ။

“ဇန္န၀ါရီလကတည္းက အစုိးရက အာဏာမွာ ဆက္ေနႏုိင္ေအာင္ နည္းဗ်ဴဟာေတြနဲ႔ ယႏၲရားပုံစံ အေျပာင္းအလဲေတြကုိ သုံးလာပါတယ္။ အစုိးရအေနနဲ႔ အာဖရိက ဦးခ်ဳိေဒသနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းက အေျခအေနေတြအေပၚ စိတ္ကသိကေအာက္ ျဖစ္ေနတာပါ။ အုံႂကြမႈေတြအေပၚ ႏွိမ္နင္းတာ၊ အရပ္သားေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ဆႏၵျပပဲြေတြမွာ သူတုိ႔ဘက္က တုံ႔ျပန္ပုံေတြဟာ ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္တဲ့ ပုံစံေတြနဲ႔ အစုိးရက ဒီအဖဲြ႕ေတြအေပၚ အေရးယူ ကုိင္တြယ္ပုံေတြမွာ စိတ္မသက္သာစရာ ကိစၥေတြ ပါလာပါတယ္။”

လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္အတြင္း ကမၻာတ၀န္း ဒီမုိကေရစီ လြတ္လပ္ခြင့္ စံတန္ဖုိးေတြဟာ က်ဆင္းလာေနတယ္လုိ႔လည္း Freedom House ရဲ႕ အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပပါတယ္။ ကမၻာေပၚက ေဒသတုိင္းလုိလုိမွာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ အသစ္ေတြ ေပၚေပါက္လာေနတယ္လုိ႔လည္း အစီရင္ခံစာက သတိေပးထားတာပါ။ ဒီအထဲမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္သူေတြနဲ႔ လူမႈအသုိင္းအ၀န္းမွာ တုိက္ခုိက္ခံရတာေတြ၊ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္အေပၚ ကန္႔သတ္မႈေတြနဲ႔ သတင္းသမားေတြအေပၚ တုိက္ခုိက္မႈေတြ တုိးလာတာေတြ ပါ၀င္တယ္လုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။

မၾကာေသးခင္က လူ႔အခြင့္အေရး က်ဆင္းမႈေတြ ရွိခဲ့ေပမဲ့လည္း ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း အေျခအေနေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ကနဲ႔ စာရင္ေတာ့ သိသိသာသာသာ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ရွိေနၿပီလုိ႔လည္း ေျပာခဲ့တာပါ။ ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ တုိင္းျပည္ေတြမွာ ဆုိရင္လည္း အာဏာရွင္ အစုိးရေတြကုိ ဒီမုိကေရစီနည္းက် ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္တဲ့ အစုိးရေတြနဲ႔လည္း အစားထုိးႏုိင္ခဲ့တယ္လုိ႔ Freedom House ရဲ႕ အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

သတင္းကို ေအာက္ပါလိပ္စာမွာ ရယူႏိုင္ပါတယ္
http://www.voanews.com/burmese/news/freedom-house-report-122990223.html